W dniu 14.02.2013 roku odbyła się w bibliotece lekcja historyczna dla uczniów Publicznego Gimnazjum nr 2 w Brzesku. Lekcję prowadził dr Piotr Duda i przybliżał młodzieży udział naszych przodków w historycznych wydarzeniach. Jego wypowiedź została wzbogacona o wspomnienia Józefa Ożegalskiego (uczestnika powstania), które jego wnuk opublikował po wielu latach.

Bliskość granicy powodowała wzmożony udział mieszkańców ziemi brzeskiej w niepodległościowym zrywie. Ochotnicy z Galicji zachodniej kierowani byli do Krakowa, skąd odsyłano ich do Ojcowa, gdzie formował się korpus pod dowództwem płk. Kurowskiego. Niestety działania zbrojne korpusu po pierwszych zwycięstwach zostały zniweczone ostatecznym rozbiciem oddziału na ulicach Miechowa w lutym 1863 r. Mimo tej klęski z Galicji nadal napływali dobrze uzbrojeni ochotnicy, którzy zasilali oddziały m.in. gen. Mariana Langiewicza.

Na terenie ziemi brzeskiej miejscem szczególnie związanym z działaniami powstańczymi był dwór Günterów w Dołędze, gdzie do Aleksandra Güntera zjeżdżali się działacze polityczni debatując nad przygotowaniem planów rekrutacyjnych i zbiórek funduszy. Ustne przekazy mówią o obecności gen. Mariana Langiewicza i gen. Zygmunta Padlewskiego w dołęskim dworze. Dwór stał się elementem nadgranicznej sieci sanitarnej, zorganizowanej przez Krakowską Radę Wojenno-Lekarską oraz miejscem tworzenia powstańczych oddziałów, które przed wyruszeniem na drugą stronę Wisły składały przysięgę przy dworskiej kapliczce. Według ustnych podań powstańcom błogosławił ks. Ujejski – zaborowski proboszcz. Marianna Günterowa, żona Aleksandra, nie pozostała bierna wobec zaistniałych wydarzeń, we wrześniu 1863 r. przeprowadziła kwestę na rzecz powstania – kopię kwitu potwierdzającego tą akcję można obejrzeć na wystawie bibliotecznej poświęconej Powstaniu Styczniowemu.

Te i inne wiadomości poznali uczniowie w czasie prelekcji zorganizowanej w ramach obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego.