#11 Wpisy od najmilszych gości

W bibliotecznych kronikach znajdziemy wpisy pamiątkowe odwiedzających nas pisarzy, poetów, podróżników, muzyków, aktorów. To cenne pamiątki, a zarazem archiwum naszej działalności. Obecnie formą dokumentowania bieżącej pracy biblioteki są przede wszystkim jej strona internetowa oraz portale w mediach społecznościowych. Tam na bieżąco pokazujemy, co u nas słychać, zapraszamy na imprezy i różnorodne akcje, dzielimy się relacjami z minionych wydarzeń. Cały czas prowadzimy jednak także kronikę w postaci dużej, ozdobnej księgi.

Z zainteresowaniem przeglądamy też wpisy archiwalne. To cenne źródło informacji na temat historii biblioteki, a także specyfiki pracy naszych poprzedniczek i poprzedników. A bywała ona zgoła inna niż ta obecna! W kronikach sprzed lat znajdziemy też wpisy najważniejszych gości odwiedzających bibliotekę – jej czytelników. Przed laty w bibliotekach często organizowano różnego rodzaju wystawki książek, czasopism lub innych treści poświęconych wyznaczonej odgórnie tematyce. Ich odbiorcami były przede wszystkim szkoły, które następnie w kronikach dzieliły się swoimi wrażeniami z wizyty w bibliotece. Prezentujemy kilka interesujących uczniowskich rysunków z lat 60., które towarzyszyły wpisom dokonanym przy takich okazjach.

Może nawet ktoś rozpozna swoje dzieło?

#10 – Koło Przyjaciół Biblioteki

Czy wiecie, że przy brzeskiej bibliotece działało Koło Przyjaciół Biblioteki? Powstało ono w 1964 roku i skupiało czytelników, którzy czuli, że szczególnie bliskie są im sprawy lokalnej książnicy. Ze strony naszej instytucji opiekę nad nim sprawowała Ewa Werewka, wieloletnia kierowniczka Działu Dorosłych.

W niezawodnej jako źródło archiwalnych informacji kronice biblioteki z tamtego okresu czytamy: „Powiedzcie przyjemniejszą, głębszą w treści nazwę nad Koło Przyjaciół Biblioteki”. Kronika podaje jedynie kilka nazwisk członków i przedstawicieli zarządu koła, jednak z dalszą adnotacją: „Biblioteka ma wielu przyjaciół. Można ich określić cyfrą 1500, ci wszyscy, którzy korzystają z mądrości zawartych w książkach to przyjaciele. […] Pozwólcie, że uwiecznimy ich nazwiska, tylko kilka, bo stron trzeba by zapisać”.

Całym sercem zgadzamy się z wyrażoną tam myślą, że do grona przyjaciół biblioteki można zaliczyć wszystkich jej czytelników. Tak jest również teraz, dla nas każdy z naszych użytkowników jest współtwórcą biblioteki, a przez to także jej przyjacielem. Miło jednak widzieć – czy to na podstawie archiwalnych zapisów, czy przede wszystkim oznak sympatii, które na co dzień do nas docierają – że nasi czytelnicy również czują się z brzeską biblioteką zaprzyjaźnieni.

#9 – Jubileusz 50-lecia

Brzeska biblioteka świętuje w tym roku jubileusz 75–lecia swojej działalności, jest to zarazem także 10. rocznica funkcjonowania PiMBP w budynku Regionalnego Centrum Kulturalno–Bibliotecznego mieszczącego się obok Ogródka Jordanowskiego. Obchody tego wyjątkowego święta zaplanowane zostały na cały rok, w czasie którego zrealizowane zostaną różnorodne inicjatywy w formie stacjonarnej i online.

W kronikach bibliotecznych znaleźć można wpis poświęcony poprzedniej, okrągłej rocznicy pracy biblioteki. Obchody 50-lecia istnienia PiMBP w Brzesku odbyły się w 1996 roku i świętowano je w wyjątkowy dla wszystkich bibliotekarzy dzień – 8 maja, gdy przypada Ogólnopolski Dzień Bibliotekarza i Bibliotek. W murach zaprzyjaźnionego Miejskiego Ośrodka Kultury w Brzesku zorganizowano wówczas uroczystą sesję, w której wzięli udział dyrektorzy, instruktorzy i bibliotekarze z innych bibliotek, przedstawiciele władz miasta i sąsiednich samorządów oraz emerytowani i czynni bibliotekarze PiMBP w Brzesku. W czasie spotkania wygłaszano przemowy i referaty, składano jubileuszowe gratulacje i życzenia, część artystyczną przygotowała natomiast młodzież z okolicznych szkół.

Mamy nadzieję, że również nasz tegoroczny jubileusz będzie kiedyś miło wspominany przez kolejne pokolenia brzeskich bibliotekarzy.

#8 – Literackie korowody

Ulicami Brzeska niejednokrotnie przechodziły kolorowe, bajkowe korowody organizowane przez naszą bibliotekę. Korzystając z bibliotecznych kronik oraz archiwów zdjęć, prezentujemy dzisiaj kilka informacji na ich temat.

Tradycją w brzeskiej bibliotece są już organizowane przez Oddział dla Dzieci Korowody Bajkowych Postaci, podczas których dzieci wraz z nauczycielami ze szkoły lub przedszkola oraz bibliotekarzami wędrują ulicami Brzeska w bajkowych przebraniach, śpiewając swoje ulubione piosenki. Celem imprezy jest rozbudzanie zainteresowań literackich, upowszechnianie kultury czytelnictwa wśród dzieci oraz udowodnienie, że z biblioteką można się dobrze bawić. Wydarzeniu towarzyszy zwykle słodki poczęstunek i spektakl dla dzieci. Pierwszy Korowód Bajkowych Postaci odbył się w 2014 roku z okazji Roku Czytelnika, inicjatywa ta na stałe wpisała się jednak w kalendarz imprez bibliotecznych i korowody były organizowane także w kolejnych latach w ramach Majowych Dni Książki.

Korowód o nieco innym charakterze, jednak równie piękny i przyciągający wzrok przechodniów, przewędrował ulicami miasta także przed wieloma laty. Zorganizowany został przez brzeską bibliotekę w roku 1963 w ramach Dni Oświaty, Książki i Prasy – cyklicznych obchodów, które od połowy lat 40. do lat 80. XX wieku decyzją ówczesnych władz państwowych odbywały się w całym kraju. W ramach DOKiP przechodziły pochody z transparentami, organizowano społeczne zbiórki książek dla bibliotek, przy drogach rozstawiano kiermasze, zapraszano na spotkania z autorami. Program obchodów ustalany był na szczeblu centralnym, do włączenia się w akcję zobowiązane były natomiast wszystkie podległe instytucje. W przygotowanym przez bibliotekę pochodzie wzięły udział dzieci z brzeskich szkół podstawowych, a przemarsze odbyły się w dwie kolejne majowe niedziele. Grupy szkolne zaprezentowały się w przeróżnych kostiumach nawiązujących do znanych bajek, powieści i legend. W bibliotecznej kronice zachowało się kilka zdjęć z tego wyjątkowego wydarzenia.

#7 – Filia nr 1 w Brzesku

Wielu naszych czytelników z sentymentem wspomina filię „jedynkę”, która wraz z biblioteką główną przy ulicy Puszkina zaspokajała potrzeby czytelnicze mieszkańców Brzeska.

Powstała ona w 1971 roku i pierwotnie mieściła się przy ulicy Ogrodowej, później jeszcze trzykrotnie zmieniała lokalizację. Ostatnią była ta przy ulicy Solskiego 70, gdzie funkcjonowała do 2011 roku. Ze względu na złe warunki lokalowe i bliską odległość od macierzystej biblioteki została wówczas zlikwidowana, a kadrę i część księgozbioru przejęła biblioteka główna, która w tym samym roku przeniosła się do przestronnego i nowoczesnego Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego przy Placu Targowym 10.

Otwarcie nowej filii bibliotecznej nastąpiło 16 lutego 1971 roku, symbolicznego przecięcia wstęgi dokonał wówczas Aleksander Lewicki, a mowę na temat celów i zadań nowej placówki wygłosiła kierownik PiMBP Maria Pawlik. Pierwszym kierownikiem Filii nr 1 została Maria Pacut (później Marek), która następnie pracowała w Oddziale dla Dzieci, od 1983 roku prowadziła Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów, by w 1995 roku objąć stanowisko dyrektora biblioteki.

Przez wiele lat (od 1988 r.) Filię nr 1 prowadziła Lucyna Ciuruś. Po włączeniu tej jednostki do biblioteki głównej rozpoczęła ona pracę w siedzibie przy Placu Targowym, najpierw w Oddziale dla Dzieci, później w Dziale Multimedialnym, obecnie natomiast w Dziale Dorosłych.

Wraz z likwidacją filii jej dawni czytelnicy zaczęli aktywniej korzystać z biblioteki głównej, wiele osób wciąż wspomina jednak także tę bibliotekę filialną, do której kierowali swoje pierwsze czytelnicze kroki.

#6 – Spotkanie autorskie z Wisławą Szymborską

28 maja 1967 roku miało miejsce niezwykłe wydarzenie – z czytelnikami biblioteki w Okocimiu spotkała się Wisława Szymborska, wybitna polska poetka, która w 1996 r. została uhonorowana Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury.

Informacje o tym zdarzeniu odnaleźć można w jednej z kronik brzeskiej biblioteki, jest tam także wpis poetki, która w drodze do Okocimia odwiedziła bibliotekę przy ulicy Puszkina. W notatce poświęconej wizycie Wisławy Szymborskiej pracownik prowadzący kronikę zapisał: „Jesteśmy przekonani, że spotkamy się ponownie tak miło, ale już w innym środowisku bowiem istnieje duża potrzeba „spoetyzowania życia”, języka, zwł. potocznego”.

Do spotkania autorskiego z Szymborską w Brzesku niestety nigdy nie doszło, cieszy jednak fakt, że już w latach 60. miało ono miejsce w Okocimiu, stwarzając lokalnej społeczności okazję do obcowania z poezją i dyskusji. Wspaniałą pamiątką są także zachowane w bibliotecznych kronikach wpisy gości, opisy wydarzeń przygotowywane przez bibliotekarzy oraz zdjęcia.

#5 – Kierownicy i dyrektorzy biblioteki

Rok jubileuszowy, w którym świętowane będzie 75-lecie działalności brzeskiej biblioteki, to dobry moment także na wspomnienie dawnych kierowników i dyrektorów, którzy stali na czele naszej książnicy, dbając o jej prawidłowe funkcjonowanie oraz rozwój kultury i czytelnictwa w mieście i regionie.

Pierwsza biblioteka publiczna w Brzesku powstała w 1946 r. pod nazwą Powiatowej Biblioteki Publicznej. W 1947 roku z zasobów Biblioteki Powiatowej wydzielono część księgozbioru i utworzono Miejską Bibliotekę Publiczną, obie funkcjonowały jednak pod wspólnym kierownictwem. Pierwszym kierownikiem nowo powołanej brzeskiej książnicy była Jadwiga Dudekowa, emerytowana nauczycielka, która przed podjęciem pracy ukończyła kurs bibliotekarski. Wraz z objęciem stanowiska rozpoczęła pracę nad porządkowaniem księgozbioru. Swoją funkcję sprawowała do roku 1949, następnie na krótko przejął ją Artur Lenczowski.

Jeszcze w tym samym roku stanowisko kierownika objęła Maria Pawlik, która do Brzeska przybyła z Łabiszyna w województwie bydgoskim. Biblioteka, w której przypadło jej pracować, była pierwszą i ostatnią placówką w jej życiu zawodowym. Początki jej pionierskiej pracy były bardzo trudne, z pełnym zaangażowaniem przystąpiła jednak do działania i rozpoczęła tworzenie sieci bibliotecznej w powiecie brzeskim (biblioteki gminne i punkty biblioteczne). W 1979 roku, po 30 latach kierowania biblioteką, przeszła na zasłużoną emeryturę.

Od sierpnia 1979 roku do czerwca 1995 roku funkcję dyrektora biblioteki pełniła Zofia Taflińska. Kontynuując dorobek pracy poprzedniej dyrektor, dbała o stałe powiększanie się księgozbioru i rozwijanie działalności promującej kulturę i bibliotekę. Swoje doświadczenia zawodowe wykorzystywała także aktywnie działając w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich.

31 lipca 1995 roku w wyniku konkursu nowym dyrektorem biblioteki została Maria Marek, która zastąpiła odchodzącą na emeryturę Zofię Taflińską. Pracę w brzeskiej bibliotece rozpoczęła w 1971 roku od prowadzenia Filii nr 1 w Brzesku, następnie pracowała w Oddziale dla Dzieci, a od 1983 roku do chwili objęcia stanowiska dyrektora prowadziła Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. Sprawując swoje stanowisko Maria Marek w sposób szczególny zabiegała o modernizację lokali bibliotecznych, a w późniejszym czasie także o przeznaczenie dla biblioteki nowego, dostosowanego do potrzeb instytucji obiektu. Te wieloletnie starania odniosły sukces, czego efektem jest obecna siedziba biblioteki w budynku Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego w Brzesku.

W 2016 r. nowym dyrektorem Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Brzesku zostaje Karina Legutek, która sprawuje tę funkcję także obecnie. Wcześniej, od 2003 r. była kierownikiem Oddziału dla Dzieci. W ciągu ostatnich kilku lat w bibliotece funkcjonującej pod kierunkiem Kariny Legutek zachodzi wiele zmian i modernizacji – w kolejnych filiach wdrażany jest system wypożyczeń elektronicznych, poszerza się oferta publikacji cyfrowych, biblioteka coraz prężniej działa także online. Wraz z jubileuszem biblioteki, 10-lecie swojego istnienia świętuje także Klub Maluszka, cieszący się bardzo dużym zainteresowaniem cykl zajęć dla najmłodszych dzieci, którego inicjatorką i prowadzącą jest właśnie obecna dyrektor biblioteki.

#4 – Katalog biblioteczny

Czy pamiętacie czasy, gdy książek potrzebnych do napisania pracy w szkole czy na studiach szukało się nie poprzez wygodną wyszukiwarkę katalogu elektronicznego, lecz przeglądając dziesiątki tysięcy niedużych karteczek umieszczonych w długich szufladach znajdującej się w bibliotece szafy zwanej katalogiem? Jeśli tak, to wiecie z pewnością, jak żmudne to było zadanie i jak dużym ułatwieniem dla uczniów, studentów, wykładowców, badaczy, publicystów itp. stały się powszechne obecnie katalogi online.

Mówiąc najprościej, katalog biblioteczny to spis wszystkich książek znajdujących się w bibliotece. Historia katalogów sięga czasów starożytnych, zaś pierwszym znaczniejszym tego rodzaju spisem był katalog Biblioteki Aleksandryjskiej. W kolejnych wiekach katalogi biblioteczne stanowiły narzędzie zarządzania księgozbiorem przez bibliotekarzy, z czasem stały się również cennym źródłem, w którym informacji mogli poszukiwać także sami czytelnicy.

Katalog biblioteczny jest systemem, który może być zorganizowany wedle rozmaitych kryteriów, stąd też różne ich rodzaje. W zależności od typu i potrzeb biblioteki występują m.in. katalogi rzeczowe, krzyżowe, centralne, topograficzne. W PiMBP w Brzesku od ponad 10 lat działa już katalog elektroniczny, jako swego rodzaju ciekawostka wciąż dostępny jest również katalog tradycyjny.

#3 – Klub Maluszka

Biblioteczny Klub Maluszka to jedna z inicjatyw PiMBP w Brzesku, która co roku cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem odbiorców. Są to spotkania dla dzieci w wieku 1,5–3 lat i ich rodziców lub opiekunów, w czasie których nasi najmłodsi czytelnicy bawią się, uczą współpracy, śpiewają, tańczą, rozwijają wyobraźnię, poznają piosenki i wierszyki. Niewątpliwą wartością uczestnictwa w zajęciach Klubu Maluszka jest możliwość kontaktu z rówieśnikami, dzięki któremu dzieci uczą się zachowań społecznych, co w przyszłości ułatwia także adaptację przedszkolną. Z kolei dla rodziców cotygodniowe spotkania są okazją do wymiany doświadczeń, zdobywania wiedzy, rozmów z fachowcami i po prostu wyjścia z domu. Spotkania odbywają się od września do czerwca z podziałem na grupy, są one bezpłatne, obowiązują jedynie wcześniejsze zapisy (nabór ogłaszany jest na początku czerwca).

Biblioteczny Klub Maluszka prowadzony jest przez Oddział dla Dzieci od 2011 r. W tym roku przypada zatem już 10, jubileuszowa edycja! Przez te 10 lat w zajęciach uczestniczyło setki dzieci i rodziców, a pierwsi nasi Klubowicze są już uczniami czy przedszkolakami. Tegoroczna edycja ze względu na panującą epidemią jest trudna – konieczne było przeniesienie zajęć do większej sali, gdzie będzie możliwe zachowanie dystansu, spotkania odbywały się z zachowaniem zasad reżimu sanitarnego, obecnie zaś zajęcia zostały tymczasowo zawieszone. Gdy tylko będzie to możliwe, wszystko powróci na swoje dawne tory i w bibliotece znów pojawią się nasi Klubowicze. Sądząc po tym, jaką sympatią i zainteresowaniem cieszą się spotkania bibliotecznego Klubu Maluszka, zapisy na kolejną edycję również odbędą się pewnie błyskawicznie.

Na koniec tego „maluszkowego” odcinka z serii „Z bibliotecznego archiwum” pozdrawiamy serdecznie wszystkich Klubowiczów Małych i Dużych, zarówno tych obecnych, jak i naszych wspaniałych absolwentów!

#2 – „Nowa biblioteka”

Dla brzeszczan „starą biblioteką” jest kamienica przy ul. Puszkina, obecna siedziba, usytuowana w budynku Regionalnego Centrum Kulturalno–Bibliotecznego, wciąż nazywana jest natomiast „nową biblioteką”, chociaż w przyszłym roku minie już 10 lat od zmiany lokalizacji brzeskiej książnicy.

Wraz z upływem lat coraz wyraźniejszy stawał się problem wynikający z faktu, że lokal przy ul. Puszkina nie jest w stanie dłużej spełniać potrzeb prężnie działającej i powiększającej swój księgozbiór biblioteki. Dzięki przychylności władz i pozyskaniu dofinansowania z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na kwotę prawie 10 mln, zdecydowano o budowie nowoczesnego centrum kulturalno–bibliotecznego, którego patronem miał zostać św. Jan Paweł II. Inwestycja o łącznej wartości 14 mln zł została oddana do użytku w czerwcu 2011 r, a swoją nową siedzibę oprócz biblioteki znalazł tam także Miejski Ośrodek Kultury w Brzesku.

Dzięki lokalizacji w nowoczesnym, przystosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych obiekcie o znacznie większej przestrzeni przed naszą biblioteką pojawiły się nowe możliwości prowadzenia działalności kulturalnej i edukacyjnej. Dostęp do sali wystawienniczo–odczytowej i sali audytoryjnej pozwolił na organizację przedsięwzięć dla znacznie większego grona odbiorców, umożliwiając tym samym łatwiejszy dostęp do kultury mieszkańcom całego regionu. W bibliotece powstały także nowe działy – Dział Bibliograficzno–Informacyjny, który stał się ośrodkiem informacji o mieście i regionie oraz Dział Multimedialny zapewniający bezpłatny dostęp do nowoczesnych technologii.

Chociaż zarówno bibliotekarze, jak i czytelnicy z sentymentem wspominają „przytulną ciasnotę” lokalu przy ul. Puszkina, niezaprzeczalny jest fakt, że wraz ze zmianą lokalizacji przed brzeską biblioteką pojawiły się nowe perspektywy funkcjonowania i rozwoju. Szczerze wierzymy też, że miejsca tworzą ludzie i „nowa biblioteka” zajmie w sercach naszych czytelników równie ważne miejsce co „stara”.

#1 – „Stara biblioteka”

Określenie „stara biblioteka” brzeszczanom niezawodnie kojarzy się z dawną siedzibą PiMBP zlokalizowaną przy ul. Puszkina 4. Miejsce to, chociaż niemogące się równać z budynkiem RCKB pod względem warunków lokalowych, wspominane jest przez bibliotekarzy i czytelników z ogromnym sentymentem. Brzeska biblioteka zlokalizowana była tam od stycznia 1949 r. do maja 2011 r.

Budynek „starej biblioteki” pierwotnie pełnił funkcję Domu Modlitwy i był własnością Izraelickiej Gminy Żydowskiej, obecna ul. Puszkina była natomiast ulicą Łazienną. W 1948 r. Urząd Powiatowy w Brzesku odkupił ten lokal i po remoncie przekazał go bibliotece z przeznaczeniem na jej nową siedzibę (do tego czasu biblioteka zajmowała pomieszczenia przy ul. Kościuszki 36). Obecnie w kamienicy „na Puszkina” mieszczą się m.in.: Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Brzesku oraz Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Brzesku. Dla mieszkańców Brzeska i oddanych czytelników brzeskiej książnicy jest to jednak zawsze po prostu „stara biblioteka”.